Jaar: 2009

Binnen het programma Digitaliseren met Beleid van SenterNovem (van de ministeries van EZ en OCW) is de aanvraag voor het project Platform Dutch Advertising and Graphic Design van het Nederlands Archief Grafisch Ontwerpers (NAGO) en het ReclameArsenaal (RA) volledig gehonoreerd. Op het geplande webplatform worden ruim 64.000 door het NAGO en RA ontsloten items en archiefdossiers (van 1850 tot heden) doorzoekbaar. Bovendien heeft het webplatform tot doel de uitwisseling van kennis mogelijk te maken over reclame en grafisch ontwerpen via een te realiseren wiki.

De subsidie is een enorme opsteker omdat het NAGO en het RA nu hun (gedurende de afgelopen decennia) opgebouwde kennis over reclame- en grafisch vormgevingserfgoed zowel nationaal als internationaal breed kunnen uitdragen. Het plan voorziet namelijk in de inrichting van een tweetalig (NED/EN) interactief platform, waarmee data en beelden van het NAGO, RA en Affichemuseum Hoorn (dat ook zal participeren) via het softwareprogramma CollectionConnection voor iedereen inzichtelijk en doorzoekbaar gemaakt worden. Het materiaal wordt bovendien onderling gekoppeld en verbonden met de dagelijkse ontwerppraktijk in Nederland.

De uitvoering van het project ligt bij de ontwerpbureaus Fabrique en Redbike en het ICT-bureau Cit. Door de gebruikte software kunnen andere erfgoedinstellingen met gerelateerde collecties eenvoudig bij het Dutch Advertising and Graphic Design-platform aanhaken, zodat ook hun collecties makkelijk doorzoekbaar worden gemaakt.
Het webplatform zal medio 2011 online gaan. Niet alleen de bovengenoemde instellingen brengen data in, maar het is ook de bedoeling dat bezoekers, zoals ontwerpers, studenten en onderzoekers, hun eigen informatie, commentaren en materialen toevoegen. ‘Daarbij, zo geeft coördinator van het project en directeur van het NAGO Marie Christine van der Sman aan, ‘werkt een dergelijke verzameling van materiaal natuurlijk enorm inspirerend! Door een grote participatie uit verschillende vakgebieden wordt de ontwikkeling van kennis over reclame en grafisch vormgevingserfgoed vergroot en wordt de verbinding met de dagelijkse praktijk versterkt.

Zo luidt de titel van het op zondag 14 november 2009, enkele dagen voor zijn 88e verjaardag, in het Affichemuseum Hoorn gepresenteerde monografie over het werk van de affichekunstenaar Cornelius van Velsen (1921). Het boek is geschreven door de journalist Dolf Hell en uitgegeven door [Z]OO produkties te Eindhoven. Het is het zevende deel uit de reeks monografiën over Nederlandse affichekunstenaars, een initiatief van het ReclameArsenaal.

Cor van Velsen’ zo schrijft de auteur op de achterflap, liet zich niet opjagen door stromingen in de kunst. Hij trok zijn eigen plan, waarbij hij voorop stelde  prenten te maken die het leuk zouden doen bij het publiek. De boodschap in één oogopslag. Dikwijls ging hij daarbij dwars in tegen adviezen van opdrachtgeverszijde. Dit resulteerde in een oeuvre van 170 affiches, variërend van ‘de klomp’ om buitenlandse toeristen naar Nederland te trekken tot het beroemde ‘flesje met de schil’ voor Joy-frisdranken.’

Het boek is voor € 15,- te bestellen via de webwinkel op deze site.

De verkiezing van de Top-40 van de beste Nederlandse reclameliedjes op deze site is gewonnen door het liedje  ‘Het Lelijke eendje, geschreven in 1959 werd door Annie M.G Schmidt ter promotie van de 2CV van Citroën en gezongen door Heleen van Meurs en Ronnie Postdammer. Aanleiding voor de verkiezing is de verschijning op 22 september 2009 van het boek De muzikale verleiding, Nederlandse reclame op 45 toeren, een initiatief van het ReclameArsenaal.

Lange tijd was het liedje “Ay, Ay, Ay die Caballero” van het Leedy Trio uit 1961 favoriet. Uiteindelijk werd dit aanstekelijke lied, dat in de jaren zestig veel in voetbalstadions werd gedraaid, nummer twee. Op de derde plaats belandde “Daan Hooikaas”, een sketch waarin Kees van Kooten en Wim de Bie als De Klisjeemannetjes reclame maken voor Kodak.

Ook de auteurs van het boek, Dolf Hell en Frits Jonker, hadden ‘Het lelijke eendje bovenaan in hun Top-40 gezet. Kort na de introductie van de 2CV in 1948 vergeleek een journalist het autootje met het lelijke eendje uit het gelijknamige sprookje van Andersen. Annie M. G Schmidt maakte er met haar tekst op een melodie van de Franse zanger Charles Trenet een liedje van dat na vijftig jaar nog favoriet is.

Meer achtergrondinformatie over de reclameliedjes vindt u in onze wisseltentoonstelling. En op de uitslagpagina kan de nieuwe Top-40 worden beluisterd, terwijl in onze database honderd van deze naoorlogse reclameliedjes uit zijn opgenomen.

‘U moet de groenten van Hak hebben, ‘Mmm van Mora, ‘Foutje bedankt. Reaal regelt t allemaal. Dat zijn enkele pay-offs van Effie winnende commercials die nu via het ReclameArsenaal kunnen worden bekeken en beluisterd. Vorig jaar zijn deze commercials gedigitaliseerd en beschreven en kort geleden aan de RA-database toegevoegd. Daarmee staat de teller nu op 20.000 commercials uit de periode 1982 tot 2007, de oogst van een kwart eeuw Nederlandse TV-reclame.

Via de aangepaste zoekmachine kan dit aanbod ook worden doorzocht op EFFIE en ADCN-bekroningen. Via de zogenaamde “uitgebreide zoekfunctie” kunnen de commercials op dit criterium worden geselecteerd. Dat levert een mooi beeld op van de commercials die destijds tot het neusje van de zalm behoorden.

Dat het ReclameArsenaal zon grote schat aan commercials herbergt is te danken aan gelden beschikbaar gesteld via de branchorganisaties VEA (Vereniging van Communicatieadviesbureaus) en VCP (Verenigde Commercial Producenten). Intussen wordt er door het ReclameArsenaal met studenten van de Willem de Kooning Academie gewerkt aan een campagne om dit erfgoed breder onder de aandacht te brengen.

Bekijk de commercials